Title: İhaleye Fesat Karıştırma Suçu
Reviewed by Av. Tuğsan YILMAZ on May 31
Rating: 5.0

Türk Ceza Kanunu’ nun 235. Maddesinde düzenlenen “ihaleye fesat karıştırma suçu” ekonomi, sanayi ve ticarete ilişkin suçlar başlığı altında düzenlenmiştir.

İhale kelime olarak iş, mal ve hizmetlerin, açık ve rekabetçi bir ortamda eksiltme veya artırma yöntemleriyle en uygun teklifte bulunana verilmesi anlamına gelmektedir. Türk Ceza Kanunu anlamında ilgili suçun oluşabilmesi için ihalenin kamu kurum veya kuruluşları adına ya da onlar aracılığıyla yapılmış olması gerekmektedir. Fesat karıştırma eyleminden failin kendisine veya başkasına haksız menfaat sağlamak amacıyla ihale sürecinde başvurduğu her türlü hile ve desise ile kullandığı cebir, şiddet ve tehdidin anlaşılması gerekmektedir.

İhaleye Fesat Karıştırma Davası

İhaleye fesat karıştırma suçu ile korunan hukuki değer madde gerekçesinde de belirtildiği üzere ; kamusal faaliyetlerin dürüstlük ilkesine uygun olarak yürütüldüğüne dair ve özellikle, kamu adına yapılan mal veya hizmet alım veya satımı gibi ihale işlemlerinin yapılmasıyla ilgili olarak, kamu görevlilerine duyulan güvendir.

İhaleye Fesat Karıştırma Suçunun Unsurları

Kanunda düzenlenen suç seçimlik hareketli bir suçtur. Madde metninde düzenlenen seçimlik hareketlerden birinin yapılması ile suç gerçekleşmiş olur. Ayrıca seçimlik hareketli suçların gerçekleşmesiyle suçun oluşacağından ve bir netice elde edilmesinin zorunlu olmayacağından bahisle işbu suçun sırf hareket suçu olduğundan da bahsedebiliriz. Türk Ceza Kanunu’ nun 235. Maddesinin ikinci fıkrasında fesat karıştırma niteliğinde sayılacak hareketler dört bent halinde sınırlayıcı olarak sayılmıştır:

A-) Hileli hareketlerle aşağıda dört madde halinde sayılmış hareketleri icra etmek

1-) İhaleye katılma yeterliğine veya koşullarına sahip olan kişilerin ihaleye veya ihale sürecindeki işlemlere katılmalarını engellemek :
2-) İhaleye katılma yeterliğine veya koşullarına sahip olmayan kişilerin ihaleye katılmasını sağlamak
3-) Teklif edilen malları, şartnamesinde belirtilen niteliklere sahip olduğu hâlde, sahip olmadığından bahisle değerlendirme dışı bırakmak
4-) Teklif edilen malları, şartnamesinde belirtilen niteliklere sahip olmadığı hâlde, sahip olduğundan bahisle değerlendirmeye almak

B-) Tekliflerle ilgili olup da ihale mevzuatına veya şartnamelere göre gizli tutulması gereken bilgilere başkalarının ulaşmasını sağlamak

C-) Cebir veya tehdit kullanmak suretiyle ya da hukuka aykırı diğer davranışlarla, ihaleye katılma yeterliğine veya koşullarına sahip olan kişilerin ihaleye, ihale sürecindeki işlemlere katılmalarını engellemek

D-) İhaleye katılmak isteyen veya katılan kişilerin ihale şartlarını ve özellikle fiyatı etkilemek için aralarında açık veya gizli anlaşma yapmaları

İhale fesat karıştırma suçu özgü bir suç değildir. Bu nedenle de suçun faili madde metninde düzenlenen fiileri icra eden herkes olabilir. Suçun mağduru ise genel olarak toplumu oluşturan herkestir. Ancak ihaleye katılan diğer kişiler, malı satılan kişiler, cebri icarada bulunan diğer takip alacaklıları da suçun mağduru olduklarından davaya katılan sıfatıyla dahil olabilirler.

İhaleye fesat karıştırma suçu ancak kasten işlenebilen bir suçtur. Kanun metninde açıkça belirtilmediğinden bu suçun taksirle işlenebilmesi mümkün değildir.

İhaleye Fesat Karıştırma Suçunda Teşebbüs

Sırf hareket suçlarında hareketin gerçekleşmesi ile suç tamamlandığından kural olarak suça teşebbüs mümkün değildir. Ancak madde metninde düzenlenen suçlar kısımlara bölünebiliyorsa bu durumda teşebbüs de mümkün hale gelir.

Madde metninde dört bent halinde sayılan hareketlerden sonuncusu olan ihale karteli oluşturmak için gizli veya açık anlaşma yapmak şeklinde düzenlenen hareket için en az iki kişinin varlığı gereklidir. Ancak bu hareketin gerçekleşmesi için gerekli olan kişiler suçu birlikte işleyen müşterek fail değil, doğrudan fail olarak değerlendirilirler.

Yine madde metninde dört bent halinde sayılan hareketlerden ilkinde hileli hareketlerle teklif edilen malları, şartnamesinde belirtilen niteliklere sahip olduğu halde, sahip olmadığından
bahisle değerlendirme dışı bırakmak veya teklif edilen malları, şartnamesinde belirtilen niteliklere sahip olmadığı halde, sahip olduğundan bahisle değerlendirmeye almak hareketleri ise yalnızca ihale komisyonu başkan ve üyelerinin gerçekleştirebileceği özgü bir suç olduğundan diğer kişiler bu suça müşterek fail olarak katılamazlar. Diğer kişiler bu durumda azmettiren veya yardım eden konumunda olabilirler.

Yukarıda sayılan iki hal haricinde genel iştirak hükümleri uygulanmaktadır.

İhaleye fesat karıştırma suçunun işlenebilmesi amacıyla örgüt kurma suçu da işlenmişse failler ayrıca örgüt kurma suçundan da cezalandırılırlar. Ayrıca ihaleye fesat karıştırma suçunu işleyen failler aynı zamanda resmi ve özel belgede sahtecilik suçlarını da işlemişlerse yine gerçek içtima kuralları uygulanır ve her iki suçtan da cezalandırılırlar.

İhaleye fesat karıştırma suçunu işleyen failler kendilerine menfaat temin eden görevli kişilerse aynı zamanda rüşvet, irtikap gibi özgü suçlardan da ayrıca cezalandırılırlar.

Bir ihale içerisinde aynı mağdura karşı bir suç işleme kararının icrası kapsamında, değişik zamanlarda birden fazla işlenmesi halinde zincirleme suç hükümleri uygulanacaktır. Ancak mağdur aynı olmakla birlikte söz konusu ihale değişirse bu durumda zincirleme suç hükümlerinden bahsedilemeyecektir.

İhaleye Fesat Karıştırma Suçunun Cezası

İhaleye fesat karıştırma suçunu işleyen kişi, üç yıldan yedi yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. İhaleye fesat karıştırma suçu cebir ve tehditle işlenilirse suçun alt sınırı beş yıldan az olamaz. Ancak, kasten yaralama veya tehdit suçunun daha ağır cezayı gerektiren nitelikli hâllerinin gerçekleşmesi durumunda, ayrıca bu suçlar dolayısıyla cezaya hükmolunur. İşlenmesi sonucunda ilgili kamu kurumu veya kuruluşu açısından bir zarar meydana gelmemiş ise, cebir ve tehdit durumuyla ilgili belirtilen hâller hariç olmak üzere, fail hakkında bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.

İhaleye Fesat Karıştırma Suçu Şikayete Tabi Midir?

İhaleye fesat karıştırma suçu şikayete tabi bir suç olmadığından re’sen soruşturulur.

İhaleye Fesat Karıştırma Suçu Yargıtay Kararları

YARGITAY 5.Ceza Dairesi 2014 / 8897 E. 2016 / 6541 K. ve 21.06.2016 tarihli kararı “…07/10/2005 tarihinde yapılan ihale öncesinde, ihale komisyonu üyesi olan sanık …’ın azmettirmesi sonucu, ihalenin sanık …’nun yetkilisi olduğu… firmasında kalması hususunda sanıklar arasında anlaşmanın gerçekleştiği, ihalenin bu anlaşma doğrultusunda sonuçlandığı ve usulüne uygun olarak verilen mahkeme kararına dayalı dinleme kayıtlarının ihale sonucu ile örtüştüğü anlaşılmakla; adı geçen sanıkların atılı suçtan mahkumiyeti yerine yetersiz gerekçeyle yazılı şekilde beraatlerine karar verilmesi,…”

YARGITAY 5.Ceza Dairesi 2014 / 2134 E. 2016 / 5837 K. 03.06.2016 tarihli kararı “…5237 sayılı TCK’nın 235. maddesinde ihaleye fesat karıştırma halleri yasa koyucu tarafından tahdidi olarak sayılmış olup, maddede sayılan seçimlik hareketlerin ya da faillik durumunun genişletilmesinin anılan Yasanın 2. maddesindeki kanunilik ilkesine aykırılık teşkil edeceğinde bir kuşku bulunmadığı, her ne kadar bir kısım öğretide özgü suç olarak kabul edilmese de metni gerekçesiyle birlikte incelendiğinde; 2. fıkranın “a” ve “b” bentlerinde sayılan hallerde ihale sürecinde görev alan ilgili kamu görevlileri, “d” bendinde belirtilen halde ise ihaleye katılan ya da katılmak isteyen kişilerin suçun faili olabileceği, dolayısıyla söz konusu suçun özel faillik niteliği taşıyan kimselerce işlenebileceğinde bir tereddüt bulunmadığının kabulü gerektiği, bu itibarla 5237 sayılı TCK’nın 40/2. maddesine göre özgü suç niteliğinde olan ve TCK’nın 235/2-(a-2) maddesi uyarınca ihale sürecinde görev alan kamu görevlisi tarafından işlenebilen ihaleye fesat karıştırma suçuna iştirak eden diğer kişilerin azmettiren veya yardım eden olarak sorumlu tutulabilecekleri dikkate alındığında, somut olayda kamu görevlileri hakkında açılmış bir kamu davası bulunmaması ve faili bulunmayan suça şerikliğin de mümkün olmaması nedeniyle kamu görevlisi olmayan sanıkların eylemlerinin ihaleye fesat karıştırma suçunu oluşturmayacağına ilişkin mahkemenin kabul ve gerekçesinde bir isabetsizlik görülmediğinden tebliğnamedeki bozma isteyen düşünceye iştirak edilmemiştir.

Delilleri takdir ve gerekçesi gösterilmek suretiyle ihaleye fesat karıştırma suçundan verilen beraat hükümleri usul ve kanuna uygun olduğundan, katılan vekilinin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddiyle hükümlerin onanmasına….”

Ofisimizden ceza davası, savcılık ifadesi, sorgu, hukuki danışmanlık ve diğer ceza avukatı talepleriniz için 0212 343 24 95 ′i arayabilirsiniz.