Mesafeli Satış Sözleşmesi Ve Cayma Hakkı

Günümüzde e-ticaretin yaygınlaşması ile birlikte yepyeni borç ilişkileri ortaya çıkmakta ve yeni düzenlemelere ihtiyaç duyulmaktadır. Üzerinde konuşacağımız mevzu mesafeli satış sözleşmeleri olarak tabir edilmekle birlikte bu konu hakkında borçlar ve sözleşmeler hukuku doktrinine ve tabii ki bilişim hukukunun uygulama alanlarına başvuracağız.

6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu sözleşmelerin kurulmasının temelini açık veya örtülü olması fark etmeksizin iradeye dayandırır. Karşılıklı iradelerin uyuşması ile sözleşmeler kurulmuş olur. Ancak günümüzde e-ticaretin prensibi olarak bu sözleşmelerin alıcı-satıcı arasındaki birebir ilişki ile kurulduğunu söylemek mümkün değildir. E-ticaret alışverişlerinde sözleşmeler hazır olmayanlar arasında kurulan sözleşmeler kapsamına girmektedir. Biraz daha açıklamak gerekirse icapçı ile kabul eden şahsın bizzat karşı karşıya gelmeden sözleşmeyi kurmasıdır.

Bu ilişki sanal ortamda gerçekleştiği için yasal bir dayanak olarak mesafeli satış sözleşmeleri hükümleri uygulama alanı bulmaktadır. 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun (TKHK) 48/1 hükmüne göre; mesafeli sözleşme, satıcı veya sağlayıcı ile tüketicinin eş zamanlı fiziksel varlığı olmaksızın, mal veya hizmetlerin uzaktan pazarlanmasına yönelik olarak oluşturulmuş bir sistem çerçevesinde, taraflar arasında sözleşmenin kurulduğu ana kadar ve kurulduğu an da dâhil olmak üzere uzaktan iletişim araçlarının kullanılması suretiyle kurulan sözleşmelerdir.

E-ticaret ile satış yapmakta olan bilumum firmalar bu mesafeli satış sözleşmelerini hazırlamak ve tüketiciyi bu hususta aydınlatmak zorundadır. TKHK 48/2 hükmüne göre Tüketicinin bilgilendirildiğine ilişkin ispat yükü satıcı veya sağlayıcıya aittir.

Mesafeli satış sözleşmelerinde borçlar hukukunun bir diğer uygulama alanı olan dürüstlük kuralının temellendirdiği genel işlem koşullarından da bahsetmek mümkündür. Genel işlem koşulları; sözleşmeyi önceden, tek taraflı olarak hazırlayanın karşı tarafa sunduğu sözleşme hükümleridir. TBK 21. maddede karşı tarafın menfaatine aykırı genel işlem koşullarının sözleşmenin kapsamına girmesi, sözleşmenin yapılması sırasında düzenleyenin karşı tarafa, bu koşulların varlığı hakkında açıkça bilgi verip, bunların içeriğini öğrenme imkânı sağlamasına ve karşı tarafın da bu koşulları kabul etmesine bağlıdır. Aksi takdirde, genel işlem koşullarının yazılmamış sayılacağı belirtilmektedir.

Tüketicilerin Cayma Hakkı

Söz konusu sözleşmeler hazır olmayanlar arasında kurulduğundan kanun koyucu bu hususta tüketicilerin olası mağduriyetlerini önlemek için birtakım düzenlemeler yapmıştır. TKHK 48/3 hükmüne göre; tüketici, on dört gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin sözleşmeden cayma hakkına sahiptir. Cayma hakkının kullanıldığına dair bildirimin bu süre içinde satıcı veya sağlayıcıya yöneltilmiş olması yeterlidir. Cayma hakkının kullanılmasına ilişkin hak düşürücü süreler mesafeli sözleşmeler yönetmeliğinin 9/2 hükmünde saklıdır.

Avukat Tuğsan YILMAZ
Alper ÇABUK

Benzer makale için; Mesafeli Satış Sözleşmesi Ve E-Ticaret