Title: Kıdem Tazminatı İle İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Reviewed by Av. Tuğsan YILMAZ on Jul 26
Rating: 5.0

Bir işyerinde 1 yıl ve daha fazla çalışan bir işçi kıdem tazminatı adı altında giydirilmiş bir ücrete hak kazanır. Burada her tam 1 yıl için işçinin 30 günlük giydirilmiş brüt ücreti tutarında hesaplama yapılır. Kıdem tazminatı sosyal devlet olmanın ve bir işyerine sadakatle hizmet etmenin bir ödülü olarak öngörülmüştür.

Bu konuda tarafımıza gelen sık soruları aşağıda cevaplamaya gayret gösterdik.

 Kıdem Tazminatı Hangi Şartlarda Ödenir?

Kıdem tazminatının ne olduğu ve hangi şartlarda ödeneceği 1475 Sayılı İş Kanunu’nun 14. Maddesinde açıkça belirtilmiştir. Normal şartlarda 1475 Sayılı İş Kanunu yürürlükten kaldırılmıştır. Ancak bu kanunun kıdem tazminatına ilişkin maddesi kanun metni yürürlükten kaldırılmasına rağmen varlığını korumaktadır. Kıdem tazminatına hak kazanmak için işçinin en az 1 yıldan beridir aynı işyerinde çalışmış olması gerekmektedir. Ayrıca işçinin iş sözleşmesi haklı nedenler dışından bir gerekçe ile feshedilmelidir. Yani işveren haksız olarak iş akdini feshetmelidir. Ayrıca işçinin haklı olarak iş akdini feshetmesi halinde de kıdem tazminatına hak kazanabilir. İş Kanunu’nun işçi veya işveren tarafından haklı nedenlerle feshi İş Kanunu’nun 24 ve 25. maddelerinde belirtilmiştir. Yukarıda belirttiğimiz üzere işçi tarafından yapılan haklı nedenle fesihte kıdem tazminatı doğarken işveren tarafından yapılan haklı nedenle fesihte kıdem tazminatı doğmaz.

Evlenerek İşten Ayrılan Kadın Kıdem Tazminatını Alabilir mi?

Evlilik nedeni ile iş akdini fesheden kadın 1 yıl içerisinde işten ayrılarak kıdem tazminatını alabilir. Burada 1 yıllık süre işçinin evlenmesinden itibaren başlar.

Ölen İşçinin Kıdem Tazminatı Mirasçılarına Geçer mi?

Ölüm halinde işçinin kıdem tazminatı yasal mirasçıları üzerinden doğar. Yasal mirasçıları işverene başvurarak ölen işçinin kıdem tazminatını işverenden talep ve tahsil edebilirler.

İstifa Eden İşçi Kıdem Tazminatını Alabilir mi?

Kendi isteğiyle işyerinden ayrılan işçi kıdem tazminatı alamaz. İstifa olarak adlandırılan bu durumda işçinin hak ettiği herhangi bir tazminat bulunmamaktadır. Ancak burada işçi üzerine baskı kurarak istifaya zorlama halinde işçinin kıdem tazminatı hakkı varlığını korumaya devam eder. Burada zorlamanın ispatı işçi tarafından yapılmalıdır.

Kıdem Tazminatı İçerisine Neler Dahildir?

Kıdem tazminatı hesaplanırken işçinin giydirilmiş ücreti hesaba alınır. İşçinin burada çalıştığı her tam yıl için 30 günlük brüt ücreti ödenir. Bu ücrete yol ve yemek ücretleri, primler, yardımlar ve ikramiyeler de hesaba katılır.

İşyerinin Devredilmesi veya Satılması Halinde İşçilerin Kıdem Tazminatı Akıbetleri Ne Olur?

İşyerinin satılması veya devredilmesi halinde işçiler aynı işyerinde çalışmaya devam ederler. Burada yeni işverenin ancak haklı nedeni mevcut ise (küçülme, nevi değiştirme, ekonomik durum vs.) kıdem tazminatlarını ödemek şartı ile işçilerin iş akitlerini feshedebilir.

İşyerinin Taşınması veya Çalışma Şartlarının Değişmesi Halinde Kıdem Tazminatı Doğar mı?

İşçiler çalışma hayatlarına imzaladıkları iş sözleşmesi ile başlarlar. Zamanla bu iş sözleşmesi üzerinde esaslı değişiklik yapmak veya işyerinin taşınması vs. gibi durumlar doğarsa işveren işçiden yazılı onay almak zorundadır. 6 iş günü içerisinde yazılı onay vermeyen işçiler haklı nedenle iş akitlerini feshedebilirler. Burada işçilerin kıdem tazminatı hakları korunmaktadır.

Zam Alamayan İşçi Kıdem Tazminatına Hak Kazanabilir mi?

İş Kanunu’nda ücrete ilişkin herhangi bir sınırlama getirilmemiştir. Asgari ücretin altında çalıştırılmamak kaydıyla işçilerin ücret durumlarını belirten herhangi bir yasa veya yönetmelik maddesi günümüz itibariyle bulunmamaktadır. Bu nedenle işveren maaşları belirlemede özgürdür. Zam almadığını iddia eden işçinin haklı nedenle iş akdini feshetme yetkisi bulunmamaktadır. Ancak işçi burada eşitlik ilkesine aykırı davranıldığını iddia ve ispat ederek işverenden tazminat alabilir. Bunun dışında zam alamama nedeniyle iş akdini fesheden işçinin kıdem tazminatı hakkı bulunmamaktadır.

Doğum veya Hamilelik Nedeniyle İşten Ayrılan İşçi Kıdem Tazminatına Hak Kazanabilir mi?

Hamile veya doğum yapan kadınlara belirli ücretli izin hakları kanun nezdinden belirtilmiştir. Bu ücretli izin hakkına rağmen hamilelik veya doğum nedeniyle işten ayrılan işçi kıdem tazminatına hak kazanamaz. Zira bu tür ayrılmalar istifa kapsamında değerlendirilmektedir.

İş Sözleşme İşveren Tarafından Haklı Nedenle feshedilen İşçi Kıdem Tazminatı Alabilir mi?

İş sözleşmesi işveren tarafından ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırılık nedeniyle feshedilen işçi kıdem tazminatına hak kazanamaz. Örneğin işyerine sarhoş gelen, işverene veya yakınlarına sataşan, küfreden, hakaret eden, çalışma arkadaşlarına hakaret eden ve bu nedenlerle iş sözleşmesi feshedilen işçi kıdem tazminatına hak kazanamaz.

Kıdem Tazminatı Hesaplanırken Dikkate Alınacak Maaşın Sınır Var mıdır?

Aylık 20.000 TL maaşla çalışan bir işçinin kıdem tazminatı bu maaş üzerinden hesaplanamaz. Kanun koyucu bu duruma bir sınırlana getirmiş ve maaş hesaplanırken dikkate alınacak tutarın en yüksek devlet memuru maaşını geçemeyeceği kabul edilmiştir. Bu maaş her yıl değişen tutarlarda olmaktadır.

Kıdem Tazminatımı Kaç Boyunca Talep Edebilirim?

Eski Düzenleme: Kıdem tazminatlarında zamanaşımı Borçlar Kanunu’na göre belirlenmiş olup 10 yıldır. Yani kişi kıdem tazminatına hak kazandığını öğrendiği andan itibaren 10 yıl boyunca tazminatını talep ve dava edebilir.

Yeni Düzenleme: 10 yıl düzenlemesi 5 yıla indirilmiştir.

Kıdem Tazminatına Dahil Olmayan Ödemeler Nelerdir?

Yukarıda nasılki kıdem tazminatına dahil edilen ödemeleri saydıysak kıdem tazminatına dahil edilmeyecek ödemelerde mevcuttur. Bu ödemeler; evlenme yardımı, hastalık yardımı, doğum yardımı, bayram harçlığı ve seyahat primi gibi ödemelerdir.

Bir Futbol Kulübünde Profesyonel Futbolcu Olarak 4 Yıl Çalıştım Kıdem Tazminatı Alabilir miyim?

Profesyonel futbolcular İş Kanunu’na tabii olmadıkları için kıdem tazminatından yararlanamazlar.

Ev İşlerinde Çalışanlar Kıdem Tazminatına Hak Kazanabilir mi?

İş Kanunu gereğince ev işlerinde çalışan kimseler herhangi bir kıdem tazminatına hak kazanamazlar. Zira bu çalışanlar İş Kanunu kapsamında işçi değillerdir.

İşçi Yaptığı İş ile Alakalı Bir Hastalığa Yakalanırsa Kıdem Tazminatına Hak Kazanabilir mi?

İşçi yaptığı iş ile alakalı bir hastalığa yakalanırsa kıdem tazminatına hak kazanarak iş akdini feshedebilir. Burada ispatı gereken problem yakalanılan hastalığın yapılan iş ile alakalı olup olmadığının tespitidir. Bu alaka tespit edildiği takdirde kıdem tazminatına hak kazanarak işçi iş akdini feshedebilir.

Kıdem Tazminatı Davası Açmadan Arabuluculuğa Başvuru Zorunlu Mudur?

Kıdem tazminatı davası öncesinde yeni yapılan düzenleme ile öncelikle arabuluculuk müessesine başvuru zorunlu hale gelmiştir. O nedenle karşı taraf vekalet ücreti ödememek ve davanın usulden reddi ile birlikte zaman kaybına neden olmamak adına öncelikle zorunlu arabuluculuk başvurusu ve işlemleri tamamlanmalı, uzlaşılamama halinde arabuluculuk tutanağının onaylı sureti de dava dilekçesine eklenerek dava açılmalıdır.

Av. Tuğsan YILMAZ

 Fesih Sonrası İbranamede İşe İade Hakkından Feragat ve Geçerliliği yazımızı okudunuz mu?