Title: Aydınlatılmış Onam Formu Nedir, Nasıl Hazırlanır?
Reviewed by Av. Tuğsan YILMAZ on Jul 15
Rating: 5.0

Aydınlatılmış onam formunun amacı hastaya konulan teşhis, uygulanacak tedavi ve oluşabilecek riskler açısından hastayı bilgilendirmek ve tıbbi işlem için hastanın rızasını almaktır. Her tıp branşı için farklı niteliklere sahip olan aydınlatılmış onam formunun belirli, kalıplaştırılmış birer matbu evrak gibi görülmesi yanlıştır. Her branş için ayrı nitelikte olup bir branştaki her somut olay birbirinden farklı sonuçlar doğurabileceği için her tıbbî müdahale için ayrı ayrı hazırlanmalıdır.

Aydınlatılmış Onam Formunda Neler Bulunmalıdır?

-Hastanın adı-soyadı, doğum tarihi gibi kişisel bilgileri

-Hastanın ikamet ettiği adres, hastaya ve bir yakınına ait ulaşılabilir bir telefon numarası

-Velayet veya vesayet altında olan hastalar için velinin ya da vasinin adı/soyadı, adresi/telefonu

-Ameliyat esnasında ve ameliyat sonrasında oluşabilecek komplikasyonlar hakkında detaylı bilgilendirme.

Hasta onam verebilme yeterliliğinde olmalı, temyiz kudretine haiz olmalıdır. Bu nedenle istisna olarak psikolojik ve mental bozukluklar yaşayan insanlara yönelik hekimlerin hastayı aydınlatma yükümlülüğünün bulunmadığı kabul edilir. Çünkü hasta söz konusu olayı zaten idrak edemeyeceği için hekimlerin hasta için en yararlı tedavi yöntemini seçeceğinden şüphe yoktur. Küçük veya kısıtlı olan kişiler için ise varsa veli ya da vasisinin yazılı onayı gerekmektedir.

Bu hususta dikkat edilmesi gereken en önemli husus hastaların sadece kendilerine yapılacak olan tıbbî müdahalelere rıza göstermiş olduğudur. Aydınlatılmış onam formu bir nevi hastanın kişisel varlığına yapılacak müdahaleyi hukuka uygun hale getirme işlevini görmekte ve hastanın kendisine yapılacak olan müdahaleler konusunda tatmin edici bilgiye ulaşmasını sağlamaktadır.

Genellikle diş hekimleri, plastik ve estetik cerrahi alanlarında yapılan birçok müdahalelerin hastaların beğenisine tabi tutulduğu aşikârdır. Hastalar yapılacak müdahale sonucunda isteğini elde edebilmek amacıyla hekimlere birtakım taleplerde bulunurlar. Hekimler ise bu konuda hastaya %100’lük bir başarı garantisi vermemeleri gerekmektedir. İnsan sağlığının pamuk ipliğine bağlı olduğu unutulmamalı, ameliyat esnasında meydana gelebilecek her türlü komplikasyon hakkında hastaların bilgilendirilmeleri gerekmektedir.

 

Aydınlatılmış Onam Formu Örneği (Burun Estetiği-Rinoplasti- Hakkında)

Bu form hastaların kendilerine yapılacak müdahaleler, söz konusu müdahalelerin yan etkileri, müdahaleden sonra oluşması muhtemel komplikasyonlar hakkında hastanın bilgilendirilmesi ve olası bir acil durum halinde yapılacak müdahaleler hakkında hastayı bilgilendirmek amaçlı hazırlanmıştır. Hastanın kişisel vücut bütünlüğüne yönelik yapılacak müdahaleler hakkında bilgi sahibi olması hastanın en doğal hakkıdır. Hasta, yapılması öngörülen tıbbî müdahaleler hakkında belirtilen tüm hususları dikkatle okumalı, irdelemeli ve bu ameliyat için rıza göstermesi halinde aydınlatılmış onam formunu imzalaması gerekmektedir.

EVET HAYIR

Burun estetiği(rinoplasti) hakkında hazırlanan bu aydınlatılmış bu onam formunun anlaşılmasında tercümana ihtiyaç duyuldu mu?

YES NO

Did you need a translator to understand this form?

 

 Hastanın;                                                             Varsa hastanın yasal temsilcisinin(VELİ/VASİ);

T.C Kimlik Numarası:                                                 T.C Kimlik Numarası:

Adı ve Soyadı:                                                               Adı ve Soyadı:

Doğum Tarihi:                                                              Telefonu:

Adresi:

Telefonu:

Bu form rinoplasti ameliyatı konusunda bilgi vermek üzere hazırlanmıştır. Rinoplasti, burnun estetik ve işlevsel cerrahisine verilen isimdir. Septorinoplasti ve Açık Rinoplasti olarak iki şekilde yapılır. Rinoplasti ameliyatı genel anestezi ve lokal anestezi altında yapılabilir. Lokal anestezi, uygulamanın yapıldığı yerdeki bölümün belirli bir süre ağrıya duyarsız hale getirilmesidir.(Lokal anestezi uygulanan hastalarda bilinç kaybı meydana gelmeksizin çevresinde olup bitene tepki verebilir halde tıbbî müdahale gerçekleştirilir.) Genel anestezi uygulanan hastalarda ise bilinç belirli bir süreliğine tam olarak kapanır ve dış dünyadaki uyartılara tepki verilemez.  Genel anestezi öncesinde anestezi uzmanı hekim tarafından size bazı tetkikler uygulanacaktır. Bu tetkikler sonucunda genel anesteziye uygun olup olmadığınız tespit edilecektir. Genel veya lokal anestezi seçimi doktorunuzla birlikte sizin vereceğiniz karara bağlıdır.

Estetik cerrahi operasyonları sağlık odaklı olması bir yana genellikle hastanın memnuniyetine odaklı operasyonlardır. Bu nedenle cerrahi operasyon yapılmadan önce burnunuzda var olan problemlerden, fiziken beğenmediğiniz ve düzeltilmesini istediğiniz kısımları hekiminizle net olarak paylaşınız ve bu konuda uzman olan hekiminizin görüşünü de önemseyiniz. Sağlığınızı bozabilecek müdahaleler talep etmeniz hâlinde hekimlerin bu konuda sizin için en uygun tedaviyi seçme noktasında yaptığı tavsiyeleri önemseyiniz.

Ayrıca ameliyat sonrasında istediği burun tipini elde edemeyen hastalar psikolojik sıkıntılarla karşılaşabilmektedir. Böyle durumlarla karşılaşmamak için talep ettiğiniz burun tipinin yüz hatlarınız ile olan uyumunu değerlendiren hekiminizin tavsiyeleri büyük önem arz etmektedir. Uygulanacak müdahale hususunda mutabakata vardıktan sonra hekiminiz burnunuzun değişik açılardan fotoğrafını çekecektir. Bu fotoğraflar gerek ameliyat esnasında gerek ameliyat sonrasında yapılacak olan planlamalar hakkında fikir oluşturması bakımından önemlidir. Bu formu onaylamanız hâlinde fotoğrafınızın çekilmesine de onay vermiş sayılacaksınız.

Ameliyat sahasını açmak için burun orta bölmesinin ön kısmındaki ciltten ve burnun içinden, ya da yalnızca burun içinden kesiler yapılır. Açık ya da kapalı olarak adlandırılan bu kesi biçimlerine doktorunuz karar verecektir. Açık ameliyatta burnun ön kısmında nadiren çıplak gözle görülebilen bir iz kalabilir. Bu izin kalması bir doktor hatası değildir. Cilt tipinizle ilgilidir. Ameliyat süresi burnunuzun özelliklerine göre değişmekle birlikte 1-5 saat sürebilir.

Bu ameliyat esasen burun sert yapılarının cerrahisidir yani burnun kemik ve kıkırdak yapılarını kapsar. Doktorunuz sizde yapılması gereken müdahaleye göre burun kemiklerini kesebilir, törpüleyebilir, kıkırdak dokunun bir kısmını veya tamamını çıkarabilir. Uygun gördüğü yerlere kemik ya da kıkırdak parçalar ekleyebilir, burun içine tampon ya da destek malzemeleri koyabilir. Ameliyatın sonunda burnunuzun dışına bandaj ve alçı gibi koruyucu materyaller yerleştirebilir.

Sonuç olarak bu ameliyatta hastanın yüz şekli ve kemik yapısının elverişliliği birlikte değerlendirilerek hasta ve hekim tarafından ortak bir fikir birliği sonucunda daha iyi bir görünüm ve işlev sağlanmaya çalışılır. Hiçbir zaman mükemmel bir burun taahhüt edilemez.  Hastaya ait fiziksel özellikler analiz edildikten sonra mümkün olan en iyi sonuç sağlanmaya çalışılır.

Aydınlatılmış Onam Formunda Ameliyat Esnasında Oluşabilecek Komplikasyonlar

Ameliyat Bölgesinde Aşırı Kanama: Her ne kadar düşük tansiyonlu anestezi ve kanamayı azaltan ilaçlar kullanılsa da nadir olarak ameliyatta hastanın burnu normalden daha fazla kanayabilmektedir. Bu kanamalar genellikle anestezi uzmanının yardımı ile(tansiyon düşürülerek) kontrol altına alınmaktadır.

Lokal Anestezi Riskleri:  Uygulanan maddelere bağlı alerjik reaksiyonlar görülebilir ve bu durum hayati tehlike oluşturabilir. Ancak gelişme ihtimali çok düşüktür.

Genel Anestezi Riskleri: Lokal anestezide belirtildiği üzere alerjik reaksiyonların yanı sıra boğaz ağrısı, ses kısıklığı, bulantı, kusma, yüksek/alçak tansiyon, boyun ağrısı, sırt ağrısı; nadir olarak da dudak, dil, diş ve boğaz hasarı, alerji ve sinir hasarı görülebilir. Ağrı ve şişmeyle birlikte kan damarlarında pıhtı oluşabilir. Çok nadir olarak bu pıhtı bulunduğu yerden koparak akciğerlere gidebilir ve ölümcül olabilir. Kalpte zorlanmaya bağlı kalp krizi veya felç gelişebilir. Bu riskler her ameliyat için öngörülebilen standart risklerdir. Rinoplasti ameliyatlarına özgü bir husus değildir.

Aydınlatılmış Onam Formunda Ameliyat Sonrasında Oluşabilecek Komplikasyonlar

Öncelikle hastada ameliyat sonrasında operasyon nedeniyle anksiyete (gerginlik) ve ruhsal travma oluşabilir. Bu normaldir ve birkaç saat içerisinde atlatılır.

Burun Orta Bölmesi İçerisinde Apse Oluşması: Ameliyattan sonraki ilk hafta içinde görülür. Tedavisinde apsenin açılarak boşaltılması ve gereğinde apseden dolayı tahrip olmuş kıkırdak parçasını çıkartarak yama yapmak gerekebilir.

Burunda, Yanakta, Göz Çevresinde Morarma ve Şişlik: Bu ameliyatların pek çoğunda oluşan burun çevresindeki morarma ve şişlik 7-30 gün içinde geçerken burun sırtındaki şişlik aylarca sürebilir. Nadiren gözaltlarında kalıcı bir koyulaşma oluşabilir. Bu durum ameliyat öncesi tespit edilemez yine sizin cilt yapınıza göre değişkenlik gösterir.

Cilt Sorunları: Cilt dokusunda değişiklik, kırmızılık, küçük yaralar, lekelenme, damarlarda belirginleşme oluşabilir. Bu olumsuzluklarla nadiren karşılaşılmaktadır

Gözyaşı Kesesi Etkilenmesi:  Gözyaşı kesesi cerrahî uygulanan bölgeye yakındır. Yalnızca ameliyat sonrası oluşan şişliğe bağlı bir etkilenme de olabilir ve bu kendiliğinden geçer. Bazen ek müdahale gerektirebilir.

Koku Almada Azalma: Ameliyattan sonra burun içerisindeki dokuların iyileşmesiyle birlikte koku alma kalitesi de iyileşir.

Burun Tıkanıklığı: Burnun estetik ameliyatlarında genellikle burun kemeri çıkartıldıktan sonra burun çatısı daraltıldığı için bu sorun ortaya çıkabilir ya da bazen burun içinde iyileşme sırasında yapışıklıklar oluşabilir. Bunlar da burun tıkanıklığına yol açabilir.

Burun İçi Destek Kıkırdağında Delik: Ender olarak gözlense de sistemik hastalığı (tansiyon, şeker, romatizmal damar problemleri vs.) olan bazı hastalarda ve burnundan uzun süreli ilaç ya da uyuşturucu madde kullanan hastalarda daha fazla olmak üzere ameliyat sonrasında burun içindeki kıkırdakta delik oluşabilir. Bu, genellikle ikinci bir ameliyat nedenidir.

Enfeksiyon: Her cerrahî müdahale, vücudun en önemli savunma organı olan cildin açılması demektir ve bu durumda açılan bölgenin mikrop kapma riski bulunmaktadır. Mikrop kapan her yaranın kemik iltihabı, apse, yaygın iltihap, vücudun mikrobik ağır hastalık yaşaması, beyin apsesi, menenjit ve hatta ölüme yol açma ihtimali vardır. Uzman bir hekim tarafından uygun bir ortamda yapılan ameliyatta bu risk son derece düşüktür. Uygun hijyenik ortamın ameliyattan sonra da hasta tarafından sağlanması gerekmektedir.

Rinoplasti Ameliyatının Alternatif Tedavileri Ve Riskleri: Bilinen bir alternatif tedavisi yoktur. Ancak burnun iç kısmında yer alan bazı rahatsızlıklar, burunun dış kısmında cerrahiye gerek duyulmaksızın tedavi edilebilirler

Aydınlatılmış Onam Formunda Ameliyattan Sonra Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar

Ameliyatınızdan sonra size söylenmedikçe sümkürmeyiniz. Gerektiği takdirde burnunuzu nazikçe kâğıt mendil ile siliniz. Akıntı varsa kesilene kadar burun altındaki tamponu değiştiriniz. Burun içindeki tampona dokunmayınız.

Başınızı iki veya daha fazla yastıkla yükselttiğinizde daha rahat uyuduğunuzu fark edeceksiniz. Bu pozisyonda uyumak, burnunuzdaki yüzünüzdeki ameliyata bağlı şişkinliği azaltır.

Burun alçısı yerinde 5–10 gün kadar kalacaktır ve doktorunuz tarafından çıkarılacaktır. Bu alçıyla asla oynamayınız ve onu kuru tutunuz.

Kuvvetli çiğneme gerektiren veya uzun çiğnemeyi gerektiren gıdalardan kaçınınız. Günlük diyetinizde beslenmenizde 1 ay süreyle hafif bir tuz kısıtlaması yapmak gereklidir.

Normalden daha fazla istirahat ediniz. Spor veya cinsel ilişki gibi güç gerektiren faaliyetlerden 15 gün süreyle kaçınınız.

Dişlerinizi sadece yumuşak bir diş fırçasıyla kibarca hafifçe fırçalayınız. 10–14 gün boyunca aşırı veya uzun konuşmalardan kaçınınız.

Alçıyı ıslatmadan yüzünüzü yıkayabilirsiniz. Duş yerine sadece vücudunuzun alt kısmını kapsayan banyolar yapabilirsiniz. Size yardım edecek kimse yoksa saçlarınızı bir hafta süreyle yıkamayınız. Burun üzerindeki alçıyı ıslatmayınız.

Bir hafta boyunca kahkaha gibi aşırı yüz hareketlerinden kaçınınız. Güneş veya güneş banyolarından 6 hafta süre ile mutlaka uzak durunuz. Isı burnunuzda şişmeye yol açabilir.

Bir hafta boyunca önden veya arkadan iliklenen kıyafetler giyininiz. Baş üzerinden geçirilen dar olabilecek, tişört veya dik yakalı kazaklardan uzak durunuz.

Bir ay süre ile yüzmeyiniz. Çünkü yüzme sırasında yaralanmalar sık olarak ortaya çıkmaktadır.

Sargıların alınmasından sonra burun, gözler ve üst dudakta biraz şişlik ve renk değişikliği olabilir. Bu doğal bir seyir olup genellikle 2–3 hafta içinde kaybolur, tam olarak düzelmesi birkaç ay sürer.

En az 4 hafta boyunca burunuzun üzerine oturan numaralı veya güneş gözlükleri takmayınız. Daha sonra size burun üzerine baskı uygulamadan nasıl gözlük takılacağı gösterilecektir. Kontak lensler Ameliyattan 2-3 gün sonra takılabilir.

Taburculuk esnasında ameliyat sonrası tavsiyelere uyunuz, enfeksiyon bulguları, kanama veya kanama şüphesi gibi beklenmeyen durumlarda doktorunuza başvurunuz.

İlaçlarınızı doktorunuzun önerdiği şekilde önerdiği zamanda ve önerdiği sürede alınız.

Kontrol randevularınızı aksatmayınız.

SADECE RİNOPLASTİ(BURUN ESTETİĞİ) AMELİYATI İÇİN HAZIRLANMIŞ BU AYDINLATILMIŞ ONAM FORMUNU OKUDUM, ANLADIM. CERRAHİ MÜDAHALEYİ YAPACAK OLAN HEKİMİ BİLİYORUM VE ARAMIZDAKİ ESER SÖZLEŞMESİ GEREĞİ ONUN HARİCİNDE BAŞKA BİR HEKİMİN CERRAHÎ MÜDAHALEDE BULUNMASINI İSTEMİYORUM. BANA YAPILACAK OLAN TIBBÎ MÜDAHALELERE RIZA GÖSTERİYORUM VE BU MÜDAHALEDEN İSTEDİĞİM ZAMAN VAZGEÇME HAKKINA SAHİP OLDUĞUMU BİLİYORUM. BU ŞARTLAR ALTINDA RİNOPLASTİ(BURUN ESTETİĞİ) AMELİYATI OLMAYI KABUL EDİYORUM.

Tarih:

 

Hastanın Adı-Soyadı:

 

 

İmzası:Tarih:

 

Hastanın veli/vasisinin

Adı Soyadı:

 

İmzası:

 

5 sayfadan ibaret bu aydınlatılmış onam formu ameliyat tarihinden önce hastaya verilmiştir.

Tarih

Cerrahi Müdahaleyi Yapacak Olan Doktorun Adı Soyadı

İmzası

Yukarıda örnek olarak hazırlanmış olan Aydınlatılmış Onam Formu Örneği tarafımızdan izin alınmaksızın kullanılamaz, aksi takdirde yasal işlem yapılır. Örnek olarak hazırlanmış olup her tıbbi süreç bakımından ayrı ayrı hazırlanmalıdır. Sadece bilgilendirme amaçlı olup vekil-müvekkil ilişkisi doğurmayacağından tarafımıza herhangi bir kusur atfedilemez.

Avukat Tuğsan YILMAZ
Alper ÇABUK

Doktora ve Diğer Sağlık Çalışanlarına Yönelik Şiddet ve Cezası başlıklı bir önceki yazımızda görevi nedeniyle şiddete maruz kalan hekim ve personellerin hukuki hakları bakımından bilgiler verilmektedir.