BOŞANMAYA GENEL BİR BAKIŞ

Çağımızda kimi bakış açılarına göre bir problem, kimi düşüncelere göre de normal bir olgu olarak görülen boşanma, eşlerin bundan sonra devam edecek olan yaşamlarında hukuken ve fiilen ayrı olma durumlarıdır. Türk Medeni Kanununun 161.maddesi ve devamında kadın ve erkeğe eşit hak tanınarak düzenlemeye tabi tutulan boşanma konusu, boşanmanın sebepleri, dava, yargılama usulü, boşanmada mal rejimi gibi hususlarda ayrı ayrı incelenmiş ve yine eşlerin tazminat ve nafaka talepleri ile çocuklar bakımından sahip oldukları haklar da bu kısımda düzenlenmiştir.

Boşanmayla birlikte hukuken ortaya çıkan sonuçların yanında bir de sosyal bir varlık olan insanın değişen koşullar ile duygusal olarak yaşadığı farklılaşmalar gündeme gelmektedir. Özellikle boşanan eşlerin aileleri ve yakınlarını ayrı bir değerlendirme konusu haline getirirsek, boşanma olgusunu doğrudan yaşayan eşler ile varsa çocuklar kendi benliklerinde psikolojik yönden birçok olumsuz sonuçla karşılaşmaktadırlar. Büyük umutlarla, bir ömür boyu sürdürmek amacıyla kurulan aile birliğinin boşanma ile sona erecek olması çoğu eş için bir hayal kırıklığı, çocuklar için de çocuğun yaşı, cinsiyeti ve kişisel özellikleriyle değişiklik gösterecek olmasının yanında kaçınılmaz olarak duygusal tepkilere sebep olacak bir süreçtir. Artık eski yaşamlarından kopup yeni yaşamlarına uyum sağlama süreci içine giren özgür bireyler haline gelen eşler, yeni hayatlarına alışma süreçleri ile eski alışkanlıklar, içinde bulundukları sosyal çevrenin etkisi, ekonomik bunalımlar, çocukların durumları, duygusal üzüntüler gibi problemlerle mücadele etmek şeklinde ortaya çıkan zorlu bir dönem içine girmektedirler. Ülkemizde Türkiye İstatistik Kurumunun değerlendirmeleri, boşanan çiftlerin sayısının 2012 yılında, bir önceki yıla göre %2,7 artarak 123 325’e yükseldiğini ve kaba boşanma hızının 2012 yılında ‰1,64 olarak gerçekleştirildiğini göstermektedir. Ayrıca yapılan araştırmalar sonucu yılda ortalama 500 ile 600 bin çiftin evlendiğini ve 100 bin çiftin de boşandığını göz önünde tutarsak ekonomik nedenler ve eşin işsizlik sorunu, din mezhep farklılıkları ile kültür uyuşmazlıkları, kötü alışkanlıklar, aldatma, iletişim problemleri, aşırı kıskançlık gibi sebeplerin değişen hayat koşulları ile bireylerde ve toplumda yabancılaşma ile değişimler sonucu boşanmada güncel sorunlar arasında yer aldığı görmekteyiz. Eski çağlardan beri süregelen, evlilik kadar eski olan boşanma, evliliğin her ne kadar amaç ve ruhuna aykırı olsa da bazen boşanmaya yol açan sebeplerin, ortak hayatın çekilemez kılındığı durumlar da göz önüne alındığında bireylerin psikoloji ve yaşantıları ile çocukların gelişimleri açısından geriletici sonuçlar doğurduğu deneyim ve tecrübeler ile sabittir.

Boşanma durumunda eşlerin maddi ve manevi talepleri ile çocuklar üzerindeki hakları mevzularının doğru sebeplere dayandırılması ve uygun istemlerin dilenmesi takdirinde istenilen sonuçların doğacağı da öngörülebilen bir meseledir.

Yazarlar:

Av.Tuğsan YILMAZ
Av.Halil İbrahim ÇELİK
Huk. Fak. Öğ. Didem TALGIR