Title: Ceza davası nasıl açılır, cezai yargılama nasıl başlar?
Reviewed by Av. Tuğsan YILMAZ on Jun 6
Rating: 5.0

Ceza yargılaması soruşturma aşaması ile başlamaktadır. Soruşturma aşaması C. Savcısının ve kolluk kuvvetlerinin ilgili şikayet yahut suç duyurusu üzerine delil toplama, araştırma, isnad edilen hukuka aykırı fiil ile suçu işlediği iddia edilen fail ile aradaki illiyet bağının var olup olmadığının araştırılmasını kapsamaktadır.

Soruşturma aşaması ise şikayete tabi suçlar yahut re’sen araştırılacak suçlar bakımından farklılık göstermektedir. Şikayete tabi suçlarda 6 aylık zamanaşımı bulunmaktadır. Bu süre içerisinde suçtan zarar görenin polis, jandarma gibi kolluk kuvvetleri yahut C. Savcılığı aracılığıyla şikayetçi olduğunu bildirmemesi durumunda söz konusu şikayet süresi dolduğundan işlendiği beyan edilen suç kovuşturulamaz hale gelmektedir. Suç duyurusu ise ihbar anlamına gelmekle birlikte mağdur yahut 3. kişilerce de yapılabilmektedir.

Cumhuriyet Savcısı şikayet yahut suç durusu ile başlayan soruşturma aşamasını yürütmektedir. Bu bağlamda delillere adli bakımdan astı konumunda bulunan kolluk ile erişir, araştırmaları tamamlar ve hukuka uygun talep ve isteklerin araştırılması için ilgili kurum ve kuruluşlardan bilgi talep edebilir, işlem yapılması talimatını verebilir.

Cumhuriyet savcısının adli olayın soruşturması ile ilgili delilleri toplaması durumunda iddianame düzenlemesi gerekmektedir. Düzenlenen iddianame görevli ve yetkili ceza mahkemesine tevdii edilir. Ceza mahkemesinin söz konusu iddianameyi Ceza Muhakemesi Kanunu uyarınca incelemesi gerekmektedir. İnceleme sonucunda on beş günlük süre içerisinde iddianame kabul edilir yahut eksikliklerin tamamlanması için C. Savcılığına geri iade edilir. Eksikliklerin tamamlanması ile iddianame kabul edilir ve ceza davası açılmış olur. Aradaki inceleme süresinde ise ceza davası teknik olarak açılmamış sayılmaktadır. Diğer bir deyişle ceza davası(kovuşturma aşaması) iddianamenin kabulü ile başlamaktadır.

Ceza Avukatı ve Ceza Davası Süreci yazımızı okudunuz mu?

C. Savcısı iddianame düzenlemeksizin soruşturma aşamasında kovuşturmaya yer olmadığına karar verebilmektedir. Bu durumda toplanan deliller ve yürütülen soruşturma neticesinde şüpheli(suçun faili) hakkında ceza davası açılmasına yetecek bulguların olmadığına kanaat getirilmektedir. C. Savcısının kovuşturmaya yer olmadığı kararı ile ceza davası açılmaksızın ilgili şikayet veya suç duyurusuna son verilmektedir. Verilen kovuşturmaya yer olmadığı kararlarına karşı şikayetçinin, mağdurun yahut suç duyurusunda bulunan 3. kişinin itiraz hakkı mahfuzdur.

Yukarıda da kısaca bahsettiğimiz üzere ceza davaları hukuk davalarının aksine kişilerin bireysel iradesiyle açılamamaktadır. Bu nedenle ister mağdur konumunda bulunan şikayetçi, isterse fail konumunda bulunan şüpheli yargılamanın temeli olarak soruşturma aşamasını almalı ve soruşturma aşamasından Yargıtay aşamasına kadar sürecin dikkatli olarak takibini yürütmelidir. Zira ceza yargılaması neticesinde ortaya çıkan sonuç hukuk mahkemesi kararlarından kimi zaman daha ağır niteliktedir.

Aşağıda yer alan kısa soru-cevaplar ile konuyu daha basit bir şekilde ele alalım.

Şikayetten ne kadar sonra dava açılır?

Suç şikayete tabi ise 6 aylık süre içerisinde şikayetçi olunmalıdır, aksi halde hak kaybı doğacaktır. Şikayete tabi değil ise 6 aylık süre geçirilmiş olsa da şikayetçi olunmasına engel yoktur. Savcılık şikayet konusuna ilişkin araştırmayı tamamladıktan ve suçun unsurlarına yönelik delilleri topladıktan sonra dava açılmasına veya dava açılmamasına diğer bir deyişle kovuşturmaya yer olmadığına(KYOK) karar verecektir. İlgili suça göre dava açma süresi değişebilir. Örneğin; mesaj yolu ile hakaret soruşturmasında dava açma süresi kısa sürecek iken kredi kartı dolandırıcılığı suçunda dava açma süresi farklı bir ifadeyle soruşturma süreci daha uzun sürecektir. Savcılığın dava açma süresinin sınırı olmamakla birlikte suçun konusuna göre hak ihlaline neden olmayacak şekilde soruşturmayı hızlandırma, makul sürede tamamlama ve etkin soruşturma yükümlülüğü bulunmaktadır.

İlk mahkeme kaç ay sonra olur?

İddianamenin kabulü ile mahkeme esas numarası alınan dosyada tensip zaptı hazırlanır, sanık ve müştekiye tebligat çıkartılmasına ve diğer delillerin toplanması için gerekli yerlere müzekkere yazılmasına karar verilir. Sanık eğer tutukluysa ilk duruşma istisnai haller haricinde 1 ay içerisinde yapılır. Harici durumlarda ise genellikle iddianamenin kabulü ile duruşma tarihi 3-4 ay sonrasına verilir. Mahkemenin duruşma yoğunluğuna göre bu süre uzayabilir ve kısalabilir.

İfade verdikten sonra mahkeme ne zaman olur?

Savcılık aşamasında şüphelinin ifadesinin alınması ilk yapılacak işlerdendir. İfade savcı yahut savcılığın görevlendirdiği emniyet görevlileri tarafından alınır. Küçük il ve ilçelerde yaklaşık 3-4 ay içerisinde, büyük şehirlerde ise yaklaşık 6-7 ay içerisinde ilk duruşma görülebilir. Bu süre savcılık aşamasında delillerin henüz toplanamamış olması yahut toplanmasının uzun sürmesi veya delillerin toplanması neticesinde başkaca delilin araştırılması zarureti gibi durumlarda uzayacaktır.

Ceza davası açılınca haberim olur mu?

Hakkınızda ceza davası açılması durumunda tarafınıza tebligat yapılacaktır. Dilerseniz e-devlet üzerinden vatandaş uyap bağlantısına giderek davalarınızı da görüntüleyebilir veya sms ile haberdar olmak için abonelik oluşturabilirsiniz.

Ceza davası açık ne demek?

Hakkınızdaki yargılanmanın neticeye bağlanmadığı anlamına gelmektedir. Karar verildikten sonra ise karara çıkmış olarak görünecektir.

İfadem alındı kesin dava açılır mı?

İfade alınması savcılık aşamasında standart bir uygulamadır. Dava açılacağını veya açılmayacağını toplanan tüm deliller belirler. İfade alınmadan dava açılması ise mümkün değildir, zira savunma hakkının ihlali söz konusu olacaktır.

Dava doyasının içeriğini nasıl öğrenebilirim?

Açılan ceza davasının tarafı iseniz mahkeme kaleminden öğrenebileceğiniz gibi internet üzerinden vatandaş uyap portaldan da görüntüleyebilirsiniz.

Asliye ceza mahkemesine dava nasıl açılır?

Savcılık aşamasının tamamlanması ile ilgili suçun ne olduğuna göre görevli mahkeme belirlenir. Suçun değerlendirmesiyle dava savcılık makamınca iddianame düzenlendikten sonra açılır ve siz açılacak ceza davasının asliye ceza mahkemesinde açılıp açılmayacağını soruşturma konusu suça göre hukuki destek alarak öngörebilirsiniz.

Ağır ceza davası nasıl açılır?

Suç tipi ve ceza zaman aralığına göre ağır ceza mahkemesinin görev alanına giren suçlar bakımından tamamlanan soruşturma neticesinde ağır ceza mahkemesinde dava açılmaktadır. Örneğin uyuşturucu madde ticareti suçu ağır ceza mahkemesinin görev alanına girmektedir.

Ceza davası açabilir miyim?

Hukuk davalarının aksine kişiler ceza davası açamaz, açılması için şikayetçi olabilir. Ceza davasının açılıp açılmayacağı delillere göre savcılık tarafından değerlendirilebilir. Açılmaması durumunda ise şikayetçi iseniz itiraz hakkınız mevcuttur.

Ceza davasında savunma dilekçesi ne zaman verilir?

Ceza davası bakımından dilekçe verilmesine engel bir durum olmayıp istediğiniz süreçte dilekçe verebilirsiniz. Toplanmasını istediğiniz deliller veya tanıklarınız var ise yargılamanın başında yazılı dilekçe ile bildirmek daha sağlıklı olacaktır. Mahkeme ifadeniz(sorgu) öncesi yazılı savunma verebileceğiniz gibi sorgu sonrasında da detaylı beyanda bulunmak için sür talep edebilirsiniz.

Ceza yargılaması süreci nedir?

Ceza yargılaması kolluk yahut savcılık aşaması(soruşturma) ile başlayan ve dava aşaması(kovuşturma) ile beraat veya mahkumiyet kararı kesinleşene kadar devam eden sürecin tamamını ifade eder.

Avukatlık hizmetlerimiz hakkında detaylı bilgiye 0212 343 24 95 ten ulaşabilirsiniz.

Bir önceki ceza hukuku alanındaki yazıyı okumak için; Tehdit Suçu, Şartları, Unsurları ve Ceza Davası