Title: CHARGEBACK (TERS İBRAZ) NEDİR?
Reviewed by Av. Tuğsan YILMAZ on May 27
Rating: 5.0

Türkçe’ ye ters ibraz olarak çevrilen chargeback kredi kartı ile ödemesi yapılan ancak karşılığında alınması gereken mal veya hizmeti hiç veya gereği gibi alınmaması nedeniyle ödenen paranın ilgili kredi kartına iade edilmesi işlemine verilen isimdir. Elektronik ticaret alanında oldukça önemli olan chargeback, tüketicilerin dolandırılmasının engellenmesi için ciddi bir önlem niteliğindedir.

Kabaca süreci anlatmaya çalışalım; Kredi kartından alışveriş yapan tüketici satın aldığı mal veya hizmeti belirli bir süre içerisinde edinemezse bankasına başvurarak paranın kartına iadesini talep eder. Gerekli incelemeler banka aracılığıyla yürütülür. Banka mal veya hizmetin satın alındığı firma ile iletişim kurarak tüketici tarafından satın alınan mal veya hizmetin evraklarını talep eder. Bu evraklar içerisinde mal veya hizmetin bizzat tüketici tarafından teslim alındığını gösterir bir evrak – doküman yoksa tüketicinin ödediği para tekrar kredi kartına iade edilmek zorundadır.

Kredi kartı kullanıcıların rızası dışında yapılan harcalamalarda da chargeback kuralları gereğince çekilen tutarın iadesi sağlanabilir. Burada kredi kartı kullanıcısı mahkemeye başvurabileceği gibi chargeback kurallarının işletilmesini de kendi bankasından talep edebilir. Chargeback kurallarının işletilmesi kredi kartı kullanıcısı için daha az yorucu bir işlem olmakla birlikte uzun yargı presedürlerinin yükünden kredi kartı kullanıcısını kurtaracaktır.

Chargeback kuralları Visa ve Mastercard tarafından banka statülerine eklenen ve bu kartların kullanıldığı ülkelerin tamamında geçerli olan bir sistemdir.

Kredi kartı kullanıcısının chargeback talebinin incelenmesinde esaslı nokta satın alındığı iddia edilen mal veya hizmetin kullanıcı tarafında teslim alınıp alınmadığı noktasıdır. Burada adı geçen mal veya hizmetin kullanıcı tarafından satın alındığı ispat edilirse kullanıcının chargeback talebi reddedilir. Bu ispatta kullanılabilecek en önemli belge malı taşıyan lojistik firmasınca kullanıcıdan alınan ıslak imzalı teslim evrakıdır. Bu ıslak imzalı belgenin varlığı malın kullanıcı tarafından teslim alındığına delil teşkil eder ve chargeback talebi reddedilir. Ancak mal bizzat kullanıcı tarafından teslim alınmamışsa ters ibraz yapılarak para kullanıcının kredi kartına iade edilir.

Mal satımlarında lojistik belgesi ile ürünü temin eden kuruluşun edimini ifa ettiği kabul edilirken hizmet satımlarda lojistik belgesi mümkün olmadığından başkaca belgeler talep edilmektedir. Bu belge kredi kartı kullanıcısının hizmeti aldığına ilişkin olarak imzaladığı dökümanlardan oluşmaktadır. Bu dökümanlar içerisinde kart sahibinin kimlik bilgileri, kredi  kartı bilgileri, işlem bilgisi, işyeri bilgisi vb. bilgilerin yeralması gerekmektedir.

Chargeback sistemi sadece alışveriş yapan kullanıcılar açısından değil internet üzerinden forex, bahis vb şans oyunları oynayarak mağdur olan kullanıcıların mağduriyetini gidermek amacıyla da kullanılabilir.

Av. Halil İbrahim ÇELİK- Av. Tuğsan YILMAZ