Nitelikli Hırsızlık Suçu

Malvarlığına karşı işlenen suçlar arasında yer alan hırsızlık Türk Ceza Kanunu 142. maddede düzenlenmiş olup akabinde gelen fıkra ve maddelerde ise nitelikli hırsızlık suçu düzenlenmiştir. Bu düzenlemede hırsızlık suçunu nitelikli hale getiren bazı durumlar öngörülmüştür ki bu durumlarda standart hırsızlık suçundan daha ağır yaptırımlara tabiiyet söz konusudur.

Nitelikli Hırsızlık Suçu, Çeşitleri Ve Cezaları

Kamu Kurumlarında Ve İbadethanelerde Hırsızlık Suçu

Kime ait olursa olsun kamu kurum ve kuruluşlarında veya ibadete ayrılmış yerlerde bulunan ya da kamu yararına veya hizmetine tahsis edilen eşyaya yönelik hırsızlık fiili TCK kapsamında nitelikli hırsızlık olarak tanımlanmıştır. 3-7 yıl arası hapis cezası öngörülmektedir. Bu hükmün özünde kamu yararını sağlamak amacıyla özgülenen mal ve eşyaların çalınması kamu hizmetinin aksamasına yol açabileceğinden ve vicdani, dini duyguların bulunduğu uhreviyattan kaynaklanan kolaylığa dayanarak işlenebileceğinden standart hırsızlık fiilinden daha caydırıcı bir müeyyide olması amaçlanmıştır.

Toplu Ulaşım Araçlarında Hırsızlık Suçu

Halkın yararlanmasına sunulmuş ulaşım aracı içinde veya bunların belli varış veya kalkış yerlerinde bulunan eşya hakkında işlenen hırsızlık fiilleri de kanun koyucu tarafından nitelikli hal olarak tanımlanmıştır ve 3-7 yıl arası hapis cezası öngörülmüştür. Böylelikle toplu taşıma aracı kullanımında meydana gelen hırsızlık fiillerin önüne geçilmek istenmiştir.

Doğal Felaketlere Yönelik Yardım ve Önlem Malzemelerinde Hırsızlık Suçu

Bir afet veya genel bir felaketin meydana getirebileceği zararları önlemek veya hafifletmek maksadıyla hazırlanan eşya hakkındaki hırsızlık fiili de herhangi bir afet anında telafisi güç sonuçlara mahal verebileceği için daha caydırıcı bir kapsamda ele alınmıştır. 3-7 yıl arası hapis cezası öngörülmüştür.

Doğası Gereği Açıkta Bırakılan Eşyalarda Hırsızlık Suçu

Âdet, tahsis veya kullanımları gereği açıkta bırakılmış eşyaların çalınması da bu bağlamda düzenlenmiştir. Kanunda 3-7 yıl arası hapis cezası öngörülmektedir. Nitekim bu hükmün, tarlalarda bırakılan tarımsal alet ve edevatlar, inşaatlarda ve şantiyelerde korumasız bir şekilde bırakılmak durumunda kalan makineler ve araçların çalınmasının kolay olmasına karşılık alınan bir tedbir olarak nitelendirebiliriz.

Kişinin Ölmesinden Veya Malını Koruyamayacak Durumda Olmasından Faydalanmak Suretiyle Hırsızlık Suçu

Kişinin malını koruyamayacak durumda olmasından veya ölmesinden yararlanarak hırsızlık yapan şahıslar hırsızlık suçunun ağır nitelikli halinden sorumlu tutulacaklardır. Bu hale birçok örnek verebilmek mümkündür nitekim trafik kazalarından sonra yaralıların cüzdanlarının, telefonlarının çalınması bu kapsama girmektedir. Bu husus hakkında kanunda 5-10 yıl arası hapis cezası öngörülmüştür. Kişinin kendi malını koruyamayacak duruma hırsızlık yapan şahıs tarafından getirilmesi halinde nitelikli hırsızlıktan ziyade yağma suçu gündeme gelecektir. Çünkü kişinin hem vücut bütünlüğüne hem de malvarlığına yönelik bir saldırı söz konusu olacaktır.

Kişinin Elinde Veya Üstünde Taşıdığı Eşya Hakkında Veya Yankesicilikle Hırsızlık Suçu

Elde veya üstte taşınan eşyayı çekip almak suretiyle ya da özel beceriyle yapılan yankesicilik, kapkaççılık fiilleri de bu kapsamda mütalaa edilmiştir ve kanunda 5-10 yıl arası hapis cezası öngörülmüştür. Bu suçun beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda olan kimselere karşı işlenmesi halinde, verilecek ceza üçte biri oranına kadar artırılacaktır.

Doğal Afet Sonrası Korku Ve Kargaşadan Yararlanmak Suretiyle Hırsızlık Suçu

Doğal bir afetin veya sosyal olayların meydana getirdiği korku veya kargaşadan yararlanarak yapılan hırsızlıklar da nitelikli halden sayılmış ve 5-10 yıl arası hapis cezaları öngörülmüştür. Deprem, yangın gibi afetlerde kişilerin evlerindeki değerli eşyaların çalınması da bu suç doğrultusunda yer almaktadır.

Anahtarla Kilit Açmak Suretiyle Hırsızlık Suçu

Haksız yere elde bulundurulan veya taklit anahtarla ya da diğer bir aletle kilit açmak veya kilitlenmesini engellemek suretiyle yapılan hırsızlıklar nitelikli hırsızlık kapsamında yer almaktadır. Kanunda 5-10 yıllık bir hapis cezası öngörülmektedir.

Bilişim Sistemi Aracılığıyla Hırsızlık Suçu

Bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle hırsızlık yapılması da bir başka nitelikli haldir. Bu duruma örnek olarak internet üzerinden şahısların banka hesaplarının boşaltılması, ATM’lere yerleştirilen elektronik şifre kırıcı sistemler ya da şahsın tüm bilgilerine ulaşabilen mobil uygulamalar vasıtasıyla yapılan hırsızlık faaliyetlerine yönelik olarak 5-10 yıllık hapis cezaları öngörülmektedir.

Resmi Görevli Gibi Görünmek Veya Tanınmamak İçin Kendisini Gizlemek Suretiyle Hırsızlık Suçu

Tanınmamak için tedbir alarak veya yetkisi olmadığı halde resmi sıfat takınarak hırsızlık suçunun işlenmesi nitelikli hal oluşturmaktadır. Kişinin yakalanmasını, tanınmasını önleyici bir biçimde kıyafetlere bürünmesi veya kendini polis, zabıta gibi tanıtması ile birlikte hırsızlık suçunun işlenmesi ağır nitelikli hali oluşturmakta ve 5-10 yıllık bir hapis cezası ile karşı karşıya kalınmaktadır.

Büyük Ve Küçükbaş Hayvan Hakkında Hırsızlık Suçu

Hırsızlık suçunun herhangi bir kişisel mal veya kıymetten ziyade büyük veya küçükbaş hayvan hakkında işlenmesi hali de 5-10 yıllık hapis cezasını gerektiren nitelikli bir hırsızlık faaliyetidir.

Umuma açık alanda kilitli Bulunan Eşya Hakkında Hırsızlık Suçu

Herkesin girebileceği bir yerde bırakılmakla birlikte kilitlenmek suretiyle ya da bina veya eklentileri içinde muhafaza altına alınmış olan eşyaya yönelik yapılan hırsızlık faaliyeti de nitelikli bir hale büründürülmüştür. Bu bentte önem arz eden husus şudur ki herhangi bir yerde kilitlemek suretiyle koruma altına alınan mala yönelik mal sahibinin alması gerekli tüm tedbirleri aldığı düşünülmüş ve bu tedbirlere rağmen hırsızlık fiilinin işlenmesi hali nitelikli olarak düzenlenmiştir. Kanunda 5-10 yıllık bir hapis cezası öngörülmektedir. Ayrıca hırsızlık suçunun işlenmesi amacıyla konut dokunulmazlığının ihlâli veya mala zarar verme suçunun işlenmesi halinde, bu suçlardan dolayı soruşturma ve kovuşturma yapılabilmesi için şikâyet aranmaz. Yetkili merciiler re’sen harekete geçerler.

Sıvı veya Gaz Halindeki Enerji Hakkında Hırsızlık Suçu

Suçun, sıvı veya gaz hâlindeki enerji hakkında ve bunların nakline, işlenmesine veya depolanmasına ait tesislerde işlenmesi halinde, 5-12 yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. Bu fiilin bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, ceza yarı oranında artırılır ve on bin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur. Diğerlerinden farklı olarak bu bentte yer alan adli para cezası hükmünün de mal sahibinin uğradığı zararın net olarak tespit edilemeyeceği saikiyle hâkimin takdirine bırakılmış olduğu kanaatindeyim. Bu hükümle birlikte hâkim hakkaniyete uygun bir şekilde kendisine tanınan takdir yetkisi çerçevesinde mağdurun mağduriyetini giderebilecektir.

Hırsızlık suçunun işlenmesi sonucunda haberleşme, enerji, demiryolu veya havayolu ulaşımında kamu hizmetinin geçici de olsa aksaması hâlinde, yukarıdaki fıkralar hükümlerine göre verilecek ceza yarısından iki katına kadar artırılır.

Hırsızlık Suçunun Gece İşlenmesi

Hırsızlık suçunun gerek yukarıda belirtilen nitelikli hallerde gerekse en az cezayı gerektiren şekilde işlenmesi durumunda şayet gece ise verilecek ceza yarı oranında arttırılmaktadır. Kanunkoyucunun buradaki amacı en savunmasız olunan gün saatlerinde yapılacak olan hırsızlık suçlarının önüne geçmektir.

Nitelikli Hırsızlık Suçu Ceza Davası

Hırsızlık suçunun Türk Ceza Kanunu hükümlerince yukarıda belirtilen şekillerde işlenmesi durumunda cezai artırıma gidilmiştir. Bu nedenle ceza davası süreçlerinde cezai yaptırımın ertelenmesi ihtimali de azalmaktadır. Bu nedenle nitelikli hırsızlık suçunda hapis cezalarının infazı artmaktadır.

Nitelikli hırsızlık suçunun varlığı durumunda geneldeki yanlış kanının aksine en önemli süreç ceza davasından bir önceki süreç yani soruşturma aşamasıdır. Bu nedenle soruşturma aşamasında kolluk tarafından gerekli araştırmanın usulüne uygun olarak yapılması, delillerin toplanması, şüpheli aleyhine olduğu kadar lehine delillerin de elde edilmesi ve ceza davası sürecine kadar tüm eksiklerin tamamlanması gerekmektedir.

Av. Tuğsan YILMAZ

Ceza Kanununda Etkin Pişmanlık başlıklı önceki yazıda cezai kapsamda şüpheli/sanık pişmanlığı ve neticeleri hakkında bilgiler yer almaktadır.