Title: Boşanmada Çocuğun Velayetinin Kime, Neden ve Nasıl Verilir?
Reviewed by Av. Tuğsan YILMAZ on May 23
Rating: 5.0

Geçmişten günümüze hukuksal bir nosyon olarak kabul edilen boşanma, genel olarak evlilik müessesesinin mahkeme nezdinde sona erdirilmesini ifade eden bir kavram olmakla birlikte boşanma ve boşanmanın neticesinde vuku bulan problemlerin minimum seviyeye indirgenmesi bakımından önem arz eden boşanma yargılaması esnasında değerlendirilen tarafların nafaka, velayet ve tazminat gibi hususlarda menfaat doğrultusundaki talepleri, mevcut somut olayın ihtiyaçları, hayat şartları ve tarafların birtakım spesifik durumlarına göre mahkeme nezdinde karara bağlanmaktadır.

Avukat Tuğsan YILMAZ Teve2′ de Armağan ÇAĞLAYAN’ ın Hepsi Bugün Oldu adlı programında velayet hususunu değerlendiriyor.

Günümüz dünyası ve evlilik kurumu birlikte değerlendirildiğinde, birçok evliliğin ekonomik birtakım sorunlar, eşlerin sosyokültürel yapı farklılıkları ve eşler arasında iletişim problemleri vb sebeplerle sonlandırılmak istenmesi uygulamada sıklıkla görülmekle birlikte, evliliklerin sonlanmasıyla beraber özellikle müşterek çocuğun velayetinin anne veya babaya hangi koşul ve kriterlerin sağlanmasıyla verildiği ise boşanma hususunda mühim meselelerden biri kabul edilmektedir.

Hukuk bağlamında esasen velayet, çocuğun anne ve babası tarafından temsil edilmesi gayesiyle çocuğun korunması, bakımı ve gelişimi gibi hususları kapsayan birtakım hakları ifade etmekle birlikte belirtmek gerekmektedir ki, 4721 sayılı TMK m.346/2 gereğince ortak hayata son verilmiş veya ayrılık hâli gerçekleşmişse hâkim, velâyeti eşlerden birine verebilmektedir. Özellikle boşanma davalarında geniş takdir yetkisiyle donatılan hakim, çocuğun velayetinin kime verileceğine karar verirken mutlak suretle çocuğun yüksek menfaatini değerlendirirken, çocuğun yaşına göre gelişimini sağlıklı bir şekilde tamamlayabilmesi için gerekli ve yeterli maddi ve manevi ortamı hangi tarafın daha iyi sağlayabileceğini de değerlendirmektedir. Boşanma davalarında çocukların velayeti mevzusunda sadece hakimin gözlemleri neticesinde bir karara varılmamakla birlikte, hakimin kararından önce pedagog veya psikolog gibi psikoloji alanında uzman kişilerden çocuğun tutum ve davranışlarının analizinin yapılması gerekmekte olup bu analiz ve değerlendirmeler sonucu çocuğun yaşı, kişiliği ve yaşadığı olayların da göz önünde tutularak çocuğun görüşlerinin de alınması gerekmektedir.

 Kuşkusuz, velayetin kimde kalacağı hususunda çocuğun yüksek menfaati ve birtakım değerlendirmeler sonucu karar veren hakim, tarafların beyanlarıyla bağlı olmamakla birlikte hakimin esas aldığı hususlar çocuğun sağlıklı bir şekilde gelişim ve büyüme göstermesi için sunulan maddi ve manevi imkanların ne derecede yeterli olduğu ve çocuğun hangi tarafın yanında psikolojik gelişimini tamamlayabileceği mevzularıdır.

Belirtmek gerekmektedir ki, mahkemenin velayet hususundaki hükmü kesin bir hüküm içermemekle birlikte TMK m.183 kapsamında ana veya babanın başkasıyla evlenmesi, başka bir yere gitmesi veya ölmesi gibi yeni olguların zorunlu kılması hâlinde hâkim, re’sen veya ana ve babadan birinin istemi üzerine gerekli önlemleri almakta olup belirtilen durumların gerçekleşmesiyle birlikte çocuğun velayet durumu değiştirilebilmektedir. Ayrıca çocuğun bedensel ve zihinsel gelişmesi tehlikede bulunur veya çocuk manen terk edilmiş hâlde kalırsa hâkim, çocuğu ana ve babadan alarak bir aile yanına veya bir kuruma yerleştirebilmektedir.

Yargıtay 2.Hukuk Dairesinin 2013/14210 E., 2014/186 K ve 13.01.2014 tarihli kararına göre, velayet hakkı davalı annede olmakla birlikte, annenin yeniden evlenmesi üzerine müşterek çocuk K.`nın davacı baba yanında kalmaya başladığı anlaşılmakta olup dosya içerisinde bulunan uzman raporu da çocuğun alıştığı ortamın değişmesinin uygun olmadığı ve kendi isteği de göz önüne alınarak velayetin babaya verilmesi gerektiği yönünde olduğundan bu nedenlerle davanın kabulü gerekirken reddi doğru bulunmamıştır.

Av. Tuğsan YILMAZ
Av. Halil İbrahim ÇELİK

Diğer bir yazımız olan Evlilik Sözleşmesi ve Mal Ayrılığı Rejimi nde evlilik öncesi ve sonrasında yapılan evlilik sözleşmesi, boşanmada mal rejimi, mal ayrılığı rejimi, sözleşmesi ve usulü hakkında bilgiler yer almaktadır.