Reviewed by Av. Tuğsan YILMAZ on Dec 2
Rating:
Kişilik hakkı şahsın kişiliğine bağlı olan haklardır. Kişilik haklarını biraz daha açarsak kişinin şerefi, onuru, itibarı, özel hayatın gizliliği ve özel hayat ile meslek hayatına ilişkin sırları gibi tüm değerleri bu kapsama girer. Medyanın bu derece geliştiği günümüz koşullarında medya kuruluşları haber yaparken bu tür değerleri sıklıkla gözardı edebilmektedir. Bir olayın haber değeri ile olay konusu şahsın kişilik haklarının ne ölçüde saldırıya uğrayabileceği medya kuruluşlarının gözardı ettiği hususların başında gelmektedir. Medya dediğimiz olgunun birden fazla kolu bulunmaktadır. Gerek yazılı gerek görsel-işitsel gerekse sosyal medyada(internet) kişilik haklarına saldıran birçok haber yapılmaktadır. Bu incelememizde sosyal medyada yer alan ve kişilik haklarına saldıran bir haberin kaldırılmasına ve özellikle de saldırıya uğrayan şahsın cevap ve düzeltme hakkına ilişkin prosedüre değineceğiz.
Cevap ve düzeltme diğer adıyla tekzip hakkı kaynağını Anayasa’dan alan bir haktır. TC Anayasası’nın 32.maddesine göre “ Düzeltme ve cevap hakkı, ancak kişilerin haysiyet ve şereflerine dokunulması veya kendileriyle ilgili gerçeğe aykırı yayınlar yapılması hallerinde tanınır ve kanunla düzenlenir. Düzeltme ve cevap yayımlanmazsa, yayımlanmasının gerekip gerekmediğine hâkim tarafından ilgilinin müracaat tarihinden itibaren en geç yedi gün içerisinde karar verilir.” denilerek bu hususun önemini ortaya koymuştur.
5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yolla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’un 9. maddesi internet yoluyla yapılan yayınlar nedeniyle kişilik hakları saldırıya uğrayan kişi veya kurumların bu yasadışı yayınlara karşı ne tür haklara sahip olduklarını anlatmaktadır. İnternet medyasının kontrolü yazılı veya görsel-işitsel medyaya göre çok daha zordur. Zira yazılı veya görsel-işitsel medyada olduğu gibi internet medyasında herhangi bir ekonomik varlığa ihtiyaç yoktur. Herhangi bir şahıs ufak bir forum sitesinde dahi başka bir kişi veya kurumun kişilik haklarına saldırabilir. Bu durumda otokontrol mekanizması yazılı veya göresel-işitsel medyada olduğu gibi işlemez. Burada yapılan saldırıların kaldırılmAsı için yargı yolu çok daha mantıklı ve akla uygun bir süreçtir. Zira kişi internet yoluyla yapılan saldırıyı bertaraf etmek isterken çoğu zaman karşısında herhangi bir muhatap dahi bulamaz. Bu tür durumlarda kanun içerik sağlayıcısına ulaşılamaması halinde yer sağlayıcısına ilgili haberin kaldırılması yönünde başvurulacağını uygun görmüştür.
Kişilik hakları saldırıya uğrayan şahıs hakkındaki habere karşı cevabını tekzip metni adı altında yayınlanmasını haberi yapan sosyal medya kuruluşundan talep edebilir. Tekzip metninin yayınlanması bazı şartlara bağlanmıştır. Tekzip metni için öncelikle ilgili haberin tekzip isteyen şahsın kişilik haklarına saldırı niteliği taşıması gerekir. Bu saldırı kişilik hakları yanı sıra ticari itibara yönelikte yapılabilir. Bu saldırıya maruz kalan şahıs öncelikle haber yapan sosyal medya kuruluşuna başvurarak konu haberin kaldırılmasını talep eder. Sosyal medya kuruluşu iki gün içerisinde cevap vermezse bu başvuru reddedilmiş sayılır.Yapılacak bu başvuruya tekzip metni de eklenmelidir. Tekzip metni asıl haberden uzun olmamalıdır. Haberi yapan sosyal medya kuruluşu bu tekzip metnini asıl haberi verdiği yerde, boyutuna ve içeriğine dokunmadan paylaşmalıdır. Bu tekzip metni yayınlanmazsa kişi sulh ceza mahkemesine başvurur ve haberin yayından kaldırılması ile tekzip metninin yayınlanmasını talep eder. Sulh ceza mahkemesi bu başvuruyu inceleyerek uygun bulması halinde konu haberin kaldırılmasını ve ilgili tekzip metninin yayınlanmasını haberi yapan sosyal medya kuruluşundan talep eder. Sulh ceza mahkemesinin verdiği içeriğin yayından kaldırılması ve tekzip metninin yayınlanmasına dair kararı içerik sağlayıcı yine de yerine getirmezse bu halde içerik sağlayıcı 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Sulh ceza mahkemesinin tekzip ile ilgili kararlarına karşı itiraz yolu açıktır. Mahkeme tarafından verilen kararlara karşı 7 gün içerisinde asliye ceza mahkemesine itiraz yolu ile başvurulabilir.
Kişilik hakları saldırıya uğrayan şahıs tekzip metni yayınlatmak zorunda değildir. Sadece içerik kaldırılmasını talep edebileceği gibi yukarıda anlattığımız usule göre düzenlenmiş bir tekzip metni hazırlayarak 1 hafta süreyle yayınlanmasını talep edeblir. Hazırlanan tekzip metni ilgili internet sitesinin içerik sağlayıcısına gönderilir. Ancak bazı durumlarda içerik sağlayıcısına ulaşılamaz. Bu halde tekzip metni ilgili internet sitesinin yer sağlayıcısına gönderilir. Yer sağlayıcı usulüne uygun düzenlenmiş tekzip metnini yayınlamakla yükümlüdür. Bu içerikten dolayı ortaya bir tazminat problemi çıkarsa muhatap alınacak taraf yer sağlayıcı değil içerik sağlayıcıdır. Zira ilgili haber ile kişilik haklarına saldırılan kişi içerik sağlayıcıdır.
Av. Halil İbrahim ÇELİK – Av. Tuğsan YILMAZ
YILMAZ & ÇELİK HUKUK VE DANIŞMANLIK
Yorum yap